Texto íntegro pregón Fran Paredes

Aquí na vila de Cangas
península do Morrazo
ten lugar un magno evento
desde hai trinta e oito anos

De todas partes do mundo
Desembarcan nesta vila
teatreiras e teatreiros
de alma cómica e festiva
ben dispostos a espallaren
gargalladas e ledicia!

Non deixen que a tapabocas
amordace as súas risas
que a comedia e o festeixo
sonlles a mellor vacina

Chegou o tempo de gozaren
das comedias de aparencias,
de santos e de tremoias...
de cantos a catro voces,
con mulleres tan belidas
vestidas con roupa de home,
cadeas de ouro e prata fina...

Porque o teatro é
Arte de tanta grandeza,
que nos alimenta a alma
pola altura á que chegan
comedias, representantes,

música, entremeses, letras,
graciosidade, bailes, máscaras,
vestidos, galas, riquezas,
invencións e novidades
e, en fin, cousas tan diversas,
que xa non saberei contalas
e menos encarecelas...
(Extracto de Ñaque, ou de piollos e actores, de José Sanchís Sinisterra)

Boas noites, xentes de Galicia! Gabon, xentes de Euskadi! Bona nit, xentes de Cataluña! Buenas noches, por si está Toni Cantó… Hoxe é día de festa, e estamos todas e todos: as xentes da vila, as xentes de fóra que veñen tomar os baños, o pregoeiro, a comisión de festas, a corporación municipal… Todos? Non, falta un, o señor Alcalde do Teatro, pero non llo tomedes a mal, pediu desculpas e dixo que lle doía profundamente na alma non poder estar aquí este ano, que tiña que resolver uns asuntiños nas altas esferas, pero que festexemos igual, porque dun xeito ou outro, alá onde miremos, el está presente… E iso é o que imos facer, festexar, e render tributo, ao Teatro e a el, o Señor Alcalde do Teatro!!

É unha honra e un orgullo infinito para min estar hoxe aquí dando este pregón, na miña terra, no Morrazo, nesta Mostra, caracterizado como o cego daquel magno evento sobre María Soliño que alá polo 2009 Xosé Manuel Pazos foi quen de poñer en escena polas rúas de Cangas, e que segue a celebrarse cada ano, facendo así realidade un dos seus maiores soños. E tamén aquí, nesta Mostra, dez anos antes (é dicir, xa o século pasado), exactamente o 9 do 9 do 99 (data ben fermosa), eu daba o meu primeiro paso como actor profesional con Llullu Teatro, compañía da que tamén formaban parte catro camaradas xeniais, excelentes compañeiros de viaxe e de loita como son Santiago Cortegoso, Alberto Barreiro “Warren”, Diego Seixo e a alma mater daquel proxecto, Salvador del Río, a quen tanto lle debo; e foi cun espectáculo titulado Ñaque, ou de piollos e actores, de Sanchís Sinisterra, no que aprendín á forza que este oficio, como escribe o propio Sinisterra en boca de Nicolás de los Ríos, un dos dous protagonistas do Ñaque, consiste en ser metade mendigo e metade puta. Oficio que acariñei por primeira vez (o do teatro, non o de puta) cando subín a un escenario para facer unha actuación en playback con 9 anos, estando en 4º de EXB, no colexio de Seara, en Moaña, de onde son nativo; pero a razón non foi ningunha chamada salvaxe que eu sentise no meu interior por ser unha estrela da canción ou da escea… A razón foi… o amor! Ou o que poida entender por amor un neno con 9 anos, claro! E foi porque a titora empeñouse en facer para o festival un playback dunha rancheira de Rocío Dúrcal, a gran dama da rancheira, tan querida en España e toda Latinoamérica, e da que por certo… eu estaba namorado.

Si, estimado público, hoxe debo confesar que Rocío Dúrcal foi o meu primeiro grande amor platónico… E velaí a razón de amor… Pero non a única. Para facer o número musical en playback a profe pide obviamente unha rapaza que faga de Rocío Dúrcal e 6 rapaces que fagan de mariachis acompañándoa. E despois dun incómodo silencio escoitase unha voz anxelical, tenra e doce de nena de cuxa boca saen as palabras “Quero facer eu de Rocío Dúrcal”… e acto seguido un par de rapaces din que queren facer de mariachis, e de súpeto o meu corazón empeza a latexar desaforadamente, coma se fose saír catapultado pola miña gorxa, e sen saber como, nun impulso brusco, atroz, salvaxe, o meu brazo érguese e eu solto “Eu tamén quero facer de mariachi…” E con todo ser aquela a segunda razón de amor, era a máis poderosa: aquela rapaza en cuestión era a rapaza por quen eu bebía os ventos… Ensaiamos un par de recreos, e chega o día do festival… Nós os rapaces disfrazados ridiculamente de mariachis cos nosos sombreiros, as nosas guitarriñas, as trompetiñas da festa, os bigotes pintados, e ela… ela preciosa, fermosísima co seu vestido branco con motivos mexicanos… E chega a nosa quenda, subimos ao escenario envoltos nunha nube de nervios, colocámonos, comeza a soar a canción… E todo vai moi ben, todo flúe… A miña atención alterna entre o público e ela, ela e o público… E xusto no momento do retrouso, sinto que ela vira a súa faciana cara min… miro para ela… e o meu mundo naquel momento redúcese única e exclusivamente ós seus ollos e os seus beizos, que con absoluta nitidez pronuncian as palabras da canción, que di “Me gustas mucho, me gustas mucho tú…” Sentín unhas ganas terribles de berrar, de berrar a miña felicidade, e iso foi o que fixen , berrar, pero como non sabía que berrar, berrei aquelas palabras que escoitara algunha vez nalgunha película ambientada na fronteira mexicana: Ándele pendejos, que viva la revolusión!! Non tiña nin idea de qué significaban aquelas palabras, pero aquela foi a miña primeira gran revolución… a revolución hormonal.

Aquela rapaza foi o meu primeiro grande amor da infancia, durante varios cursos, e aquel día, enriba daquel miniescenario montado no ximnasio do cole de Seara para a ocasión, sentín algo no meu estómago e no meu peito e no meu cerebro ao estar diante daquela mini multitude de alumnas e alumnos, pais, nais, familiares e profes… sentín algo así coma cando tomas 4 copiñas de Albariño ben fresquiño… Volvín subir a un escenario o curso seguinte no Festival das Letras Galegas para representar a miña primeira obra de teatro e, malia que naquela ocasión a miña Rocío Dúrcal particular non formaba parte do elenco, volvín experimentar aquela mesma sensación de “embriaguez”, e foi no escenario do cine Veiga de Moaña, aquel cine que estaba a escasos 100 metros da miña casa e no que tantos centos e centos de películas vin na miña
infancia, adolescencia e época universitaria… e por iso de pequeno eu quería ser coma Bud Spencer e Terence Hill, ou coma Bruce Lee, coma Silvester Stallone, coma Chuck Norris… repartindo hostias todo o día! E na adolescencia e de universitario quería ser coma Tom Cruise, coma Harrison Ford, coma Richard Gere, coma Paul Newman, coma Clint Eastwood, coma Brad Pitt… E preguntarédesvos guapo, intelixente, bo actor? Non! (Iso xa o era…) Millonario!! E viaxar en jet privado e coñecer medio mundo nas rodaxes, e en cambio acabei sendo mileurista (algún que outro mes ao ano), e viaxando nun Opel Kaddet e nun Renault Clio con outras catro persoas coma sardiñas enlatadas percorrendo as serpenteantes estradas de Galicia para ir ós bolos de teatro…

E iso que xa mo advertira o meu admirado Salvador del Río unha noite volvendo dun bolo do Ñaque, preguntoume: "Fransisco, ti estás seghuro de que te queres dedicar a isto? Xa ves que é duro, e que hai épocas nas que non sae nin un bolo…" Xa, Salva, seino… Hai outros oficios… Xa nolo dicía un individuo xenial chamado Etelvino Vázquez que entrou un día nas nosas vidas para quedar, e que cando non facíamos as cousas nos ensaios como el quería, a súa maneira de animarnos e motivarnos era dicirnos "Hay oficios más nobles… Prestarías mucho mejor servicio a la sociedad de cajero en un Pryca"… E podes crer que intentei seguir o teu consello, Telvi, pero resulta que en Galicia non había Prycas!! Había Froiz, Gadis, Eroski, Dia… Pero nin un maldito Pryca!! Atopei un estando unha vez de bolo na túa terra, en Asturias, e entrei por curiosidade e para facer unhas compras, e cando fun pagar, o rapaz que estaba na caixa colleu o billete, quedou ollando para el e comezou a dicir: "cobrar o no cobrar, esa yé la cuestión…" Supoño que como aquel caixeiro moitas outras e moitos outros acabarían dedicándose a “oficios máis nobres”, pero eu, coma tantas e tantos outros, non, persistimos, resistimos, seguimos trucando…

E eu pola miña parte tiven a inmensa sorte de ter sempre o apoio da miña familia biolóxica; e por outra banda tamén tiven a afortunadísima desgraza de ter unha familia teatreira que me coidou, que me criou, que me animou e que me foi educando neste innobre oficio, familia á que pertencen todas aquelas e todos aqueles que algunha vez pasaron por Teatro Aurin, Lullu Teatro, Teatro do Morcego, Teatro de Ningures, Xiria, e tantas e tantas outras… E é por iso que nunca cambiaría este innobre oficio por ningún outro… E é por iso que non cambiaría en absoluto estar hoxe aquí dando este pregón por estar rodando unha peli nas Bahamas con Brad Pitt e Scarlett Johansson… Eeeeh por iso si que o cambiaría, espero que o entendades, pero o certo é que grazas a vós aquí estou! O certo é que grazas a vós aquí son! Un piollo nun teatro… no TEATRO!! 

En Cangas do Morrazo, a dous de xullo de 2021, en hora e tributo ó grandísimo e excelentísimo alcalde do teatro Don Xosé Manuel Pazos, queda inaugurada a trixésimo oitava edición da Mostra Internacional de Teatro Cómico e Festivo!!  Longa vida á cultura! Longa vida ó teatro! Longa vida á Mostra!